آیه 132 سوره انعام

از دانشنامه‌ی اسلامی

وَلِكُلٍّ دَرَجَاتٌ مِمَّا عَمِلُوا ۚ وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ

[6–132] (مشاهده آیه در سوره)


<<131 آیه 132 سوره انعام 133>>
سوره :سوره انعام (6)
جزء :8
نزول :مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

و هر کس (از بندگان) به عملی که کرده رتبه خواهد یافت، و خدای تو از عمل هیچ کس غافل نخواهد بود.

و [در قیامت] برای هر کدام [از دو گروه جن و انس] به سزای آنچه انجام می دادند، درجاتی [از ثواب و عذاب] است؛ و پروردگارت از آنچه انجام می دهند، بی خبر نیست.

و براى هر يك [از اين دو گروه‌]، از آنچه انجام داده‌اند، [در جزا] مراتبى خواهد بود، و پروردگارت از آنچه مى‌كنند غافل نيست.

براى هر يك برابر اعمالى كه انجام داده‌اند درجاتى است، كه پروردگار تو از آنچه مى‌كنند غافل نيست.

و برای هر یک (از این دو دسته)، درجات (و مراتبی) است از آنچه عمل کردند؛ و پروردگارت از اعمالی که انجام می‌دهند، غافل نیست.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

For everyone there are ranks in accordance with what they have done; and your Lord is not oblivious of what they do.

And all have degrees according to what they do; and your Lord is not heedless of what they do.

For all there will be ranks from what they did. Thy Lord is not unaware of what they do.

To all are degrees (or ranks) according to their deeds: for thy Lord is not unmindful of anything that they do.

معانی کلمات آیه

«مِمَّا»: از آنچه. به خاطر آنچه.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


وَ لِكُلٍّ دَرَجاتٌ مِمَّا عَمِلُوا وَ ما رَبُّكَ بِغافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ «132»

و براى هر كس بر اساس آنچه انجام داده‌اند درجاتى است، و پروردگار تو از آنچه مى‌كنند غافل نيست.

نکته ها

مراد از «دَرَجاتٌ» در اين آيه، درجاتِ رشد نيست، بلكه شامل دركاتِ سقوط نيز مى‌شود.

پیام ها

1- خداوند، عادل است و مرتبه‌ى هر كس را طبق عملكرد خود او قرار مى‌دهد. «دَرَجاتٌ مِمَّا عَمِلُوا»

2- سعادت و شقاوت انسان، بسته به اعمال اوست. «مِمَّا عَمِلُوا»

3- انسان بايد بهوش باشد، زيرا تحت نظر خداست. «وَ ما رَبُّكَ بِغافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ»


«1». اسراء، 15.

تفسير نور(10جلدى)، ج‌2، ص: 558

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



وَ لِكُلٍّ دَرَجاتٌ مِمَّا عَمِلُوا وَ ما رَبُّكَ بِغافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ (132)

وَ لِكُلٍّ دَرَجاتٌ مِمَّا عَمِلُوا: و از براى هر يك از مكلفان است درجات و مراتب ثواب و عقاب اعمال خود وَ ما رَبُّكَ بِغافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ‌: و نيست پروردگار تو بيخبر از آنچه مردمان مى‌كنند، پس مخفى نباشد بر او عمل هيچ عاملى، و قدر ثواب و عقابى كه مستحقند. در اسرائيليات خداوند تعالى فرمايد:

يابن آدم انّى لم اخلقكم عبثا و لا جعلتكم سدى و لا انا بغافل عمّا تعملون و انّكم لن تنالوا ما عندى الّا بالصّبر على ما تكرهون في طلب رضائى و الصّبر على طاعتى ايسر عليكم من الصّبر على حرّ النّار و عذاب الدّنيا ايسر عليكم من عذاب الاخرة. اى پسر آدم، بدرستى كه خلق نكردم شما را عبث، و قرار ندادم شما را واگذاشته شده، و نيستم غافل از آنچه مى‌كنيد، و بدرستى كه شما هرگز نمى‌رسيد به مثوباتى كه نزد من است مگر به صبر كردن بر آنچه كراهت داريد در طلب رضاى من، و صبر بر طاعت من آسانتر است بر شما از عذاب آخرت.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


وَ لِكُلٍّ دَرَجاتٌ مِمَّا عَمِلُوا وَ ما رَبُّكَ بِغافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ (132)

ترجمه‌

و از براى هر يك مراتبى است از آنچه بجا آوردند و نيست پروردگار تو غافل از آنچه بجا ميآورند

تفسير

براى هر يك از جنّ و انس و مؤمن و كافر درجات و مراتبى است حاصل از اعمال و عقائد آنها مختلف در قرب و بعد از ساحت ربوبى كه بحسب آن مراتب مشمول ثواب و عقاب خواهند شد و خداوند عالم است باعمال آنها و ميزان استحقاقشان از اجر و وزر و امرى بر او پوشيده نيست و تعملون بصيغه خطاب نيز قرائت شده است.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


وَ لِكُل‌ٍّ دَرَجات‌ٌ مِمّا عَمِلُوا وَ ما رَبُّك‌َ بِغافِل‌ٍ عَمّا يَعمَلُون‌َ (132)

و ‌از‌ ‌براي‌ ‌هر‌ فردي‌ درجاتي‌ معين‌ ‌شده‌ ‌از‌ آنچه‌ ‌که‌ عمل‌ كردند و نيست‌ پروردگار تو بغافل‌ ‌از‌ آنچه‌ عمل‌ ميكنند.

و لكل‌ مضاف‌ اليه‌ محذوف‌ ‌است‌ ‌يعني‌ ‌هر‌ فردي‌ ‌از‌ افراد مكلفين‌ ‌از‌ جن‌ و انس‌ درجات‌ ‌يعني‌ مراتب‌ مختلفه‌ چه‌ ‌در‌ طرف‌ مثوبات‌ ‌باشد‌ ‌که‌ مراتب‌ عاليه‌ ‌است‌ و چه‌ ‌در‌ عقوبات‌ ‌باشد‌ ‌که‌ دركات‌ سافله‌ ‌است‌، و اما اختلاف‌ درجات‌ ‌در‌ مثوبات‌ ‌از‌ جهت‌ اختلاف‌ ‌در‌ مراتب‌ ايمان‌ ‌است‌ ‌هر‌ چه‌ ايمان‌ قوي‌تر ‌باشد‌ كمّا و كيفا مرتبه‌ ‌او‌ بالاتر ‌است‌ ‌ يا ‌ اخلاق‌ ‌هر‌ چه‌ صفات‌ حميده‌ ‌او‌ بيشتر ‌باشد‌ ‌ يا ‌ آنكه‌ مراتبش‌ بالاتر ‌باشد‌ درجه‌ اعلاي‌ ‌هر‌ صفتي‌ ‌را‌ دارا ‌باشد‌ مثوباتش‌ زيادتر ‌است‌ ‌ يا ‌ اعمال‌ صالحه‌ ‌ يا ‌ ‌از‌ جهت‌ كميت‌ ‌که‌ اعمال‌ صالحه‌ بيشتر ‌باشد‌ ‌ يا ‌ ‌از‌ جهت‌ كيفيت‌ ‌که‌ مراعات‌ آداب‌ و سنن‌ و شرائط قبول‌ ‌که‌ پسنديده‌تر ‌باشد‌ البته‌ مقاماتش‌ بهتر و بالاتر ‌است‌ و اما اختلاف‌ دركات‌ ‌در‌ طرف‌ عقوبات‌ آنهم‌ ‌هر‌ اندازه‌ كفر و شرك‌ و ضلالت‌ و عنادش‌ بيشتر ‌ يا ‌ اخلاق‌ رذيله‌ و صفات‌ خبيثه‌ ‌او‌ شديدتر ‌ يا ‌ بيشتر ‌ يا ‌ معاصي‌ و تعديات‌ و ظلمهاي‌ ‌او‌ شديدتر ‌ يا ‌ بيشتر ‌باشد‌ عقوباتش‌ شديدتر و زيادتر ‌است‌ و بالجمله‌ اعمال‌

جلد 7 - صفحه 210

قلبيه‌ ‌که‌ راجع‌ بعقائد ‌است‌ و نفسيه‌ ‌که‌ راجع‌ باخلاق‌ ‌است‌ و جوارحيه‌ ‌که‌ راجع‌ بافعال‌ ‌است‌ ‌از‌ حيث‌ كميت‌ و كيفيت‌ بيشتر ‌است‌ مثوبت‌ و عقوبتش‌ شديدتر ‌است‌ و ‌اينکه‌ موضوع‌ ‌در‌ بسياري‌ ‌از‌ آيات‌ تصريحا و تلويحا ذكر ‌شده‌.

مِمّا عَمِلُوا چه‌ عمل‌ قلبي‌ ‌ يا ‌ نفسي‌ ‌ يا ‌ جوارحي‌ چنانچه‌ ميفرمايد فَمَن‌ يَعمَل‌ مِثقال‌َ ذَرَّةٍ خَيراً يَرَه‌ُ وَ مَن‌ يَعمَل‌ مِثقال‌َ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَه‌ُ زلزال‌ ‌آيه‌ 7 و 8، و تعبير بمن‌ تبعيضيه‌ ‌است‌ ‌يعني‌ ‌از‌ كليه‌ اعمال‌ ‌هر‌ مقدار ‌که‌ ‌باشد‌.

وَ ما رَبُّك‌َ بِغافِل‌ٍ غفلت‌ ‌از‌ عوارض‌ و حوادث‌ ‌است‌ و واجب‌ الوجود محل‌ عوارض‌ و حوادث‌ واقع‌ نميشود عَمّا يَعمَلُون‌َ تعبير بعن‌ بمعني‌ تجاوز ‌است‌ ‌يعني‌ ‌از‌ ‌آنها‌ صادر ميشود زيرا ‌هر‌ فعلي‌ مصدر ‌است‌ و ‌در‌ اينجا اسم‌ مصدر ‌است‌ البته‌ احتياج‌ بفاعل‌ دارد ‌که‌ ‌اينکه‌ فعل‌ ‌از‌ ‌او‌ صادر شود و ظاهر فعل‌ افعال‌ اختياريه‌ ‌است‌ بلكه‌ فعل‌ ‌غير‌ اختياري‌ مورد مثوبت‌ و عقوبت‌ نيست‌.

برگزیده تفسیر نمونه


(آیه 132)

و سر انجام آنها را در این آیه خلاصه کرده، چنین می گوید: «هر یک از این دسته ها (نیکوکار و بدکار، فرمانبردار و قانون شکن، حق طلب و ستمگر)

درجات و مراتبی بر طبق اعمال خود در آنجا دارند و پروردگارت هیچ گاه از اعمال آنها غافل نیست، بلکه همه را می داند و به هر کس آنچه لایق است می دهد» (وَ لِکلٍّ دَرَجاتٌ مِمّا عَمِلُوا وَ ما رَبُّکَ بِغافِلٍ عَمّا یعمَلُونَ).

این آیه بار دیگر بر این حقیقت تأکید می کند که تمام مقامها و «درجات» و «درکات» زاییده اعمال خود آدمی است و نه چیز دیگر.

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

منابع